Enkele karakteristieken
- koel en heel vochtig milieu
- zure bodem, met weinig minerale elementen
Belang
Veengebieden zijn niet alleen belangrijk voor hun bijzondere en zeldzame fauna en flora. Ze spelen ook een onmisbare rol in de waterhuishoudkunde. Het veenmos werkt immers als een reusachtige spons. Als een immens 20 cm dik tapijt slorpt het gemiddeld 72 liter water per m² op. Dankzij het veenmos stijgt het water in de winter niet al te snel. In de zomer laat het veenmos dit water geleidelijk vrij, zodat de waterlopen nooit droog staan. Het veen slaat eveneens veel koolstof op, want er wordt meer CO2 verbruikt bij de synthese van organisch materiaal dan dat er vrijkomt bij de ontbinding ervan.
Enkele kenmerkende of opvallende soorten
Bedreigingen
Al lang proberen mensen deze braaklanden te benutten. Ze graven het veen af voor brandstof (turf). Ze leggen de bodem droog om naaldbomen aan te planten … De veengebieden verschrompelen en zelfs het overblijvende veen loopt gevaar. Minerale stoffen in het vervuilde regenwater en grondwater tasten de organische stof steeds sneller aan. De bodem wordt te rijk aan mineralen: er komen andere planten en het veen wordt inactief. De klimaatswijzigingen maken het nog erger: daar het minder regent, vermindert de bodemvochtigheid, waardoor het veenmos afsterft.
Enkele bedreigde of zeldzame soorten
Bescherming
Hoewel veenmos in de tuinbouw erg in trek is, is het in België beschermd. Het is verboden het te plukken of het te verhandelen. Die bescherming bestaat niet alleen op Belgisch maar ook op Europees niveau, in het raam van Natura 2000. Dit is een Europees netwerk van beschermde natuurgebieden. Er wordt een herstelbeleid gevoerd om de venen te redden, door ze te ontbossen, door de mineraalrijke turf te plaggen, door sloten te dichten en door sommige gebieden onder water te zetten. Na enkele jaren worden de resultaten van deze maatregelen zichtbaar.