Brandnetel

Beschrijving

De brandnetel gedijt zowat overal: op composthopen, akkerranden, braakliggende terreinen en tuinen, voornamelijk op rijkere bodems dus. De bovengrondse delen van de plant sterven af in de winter, in tegenstelling tot het ondergrondse, kruipende en sterk vertakte wortelstelsel. De brandnetel is bedekt met holle brandhaartjes die mierenzuur en histamine bevatten. Bij aanraking breken ze af, het mierenzuur veroorzaakt een branderig gevoel dat nog versterkt wordt door de histamine. Door met blaadjes van de hondsdraf, azijn of zelfs speeksel over de pijnlijke plek te wrijven, wordt de jeuk verlicht. De brandnetel wordt nogal eens verward met de dovenetel maar de eerste draagt lange trosjes groenachtige bloemen, terwijl de tweede witte, gele of paarse bloemen draagt en niet prikt.

Biodiversiteit

De brandnetel is een geslaagde landingsplaats voor verschillende vlindersoorten zoals kleine vos, dagpauwoog, atalanta, gehakkelde aurelia en landkaartje. Afhankelijk van de vlindersoort worden eitjes afgezet op de rand, boven- of onderkant van het blad. De rupsen die uitkomen doen er zich te goed aan. Bij het afsterven van de bovengrondse delen zijn er heel wat insecten die de holle stengel als schuilplaats gebruiken.

Bedreiging

Brandnetels worden meestal als onkruid beschouwd en ook als zodanig behandeld, maar een verruigd hoekje in je tuin zorgt voor aardig wat gevarieerd microleven. De plant breidt gemakkelijk uit en soms kan het wenselijk zijn om hem toch in toom te houden. Chemische verdelgers die ook de dieren, anderen planten, bodem en water verzieken zijn niet echt aangewezen. Mechanische verwijdering of meermaals maaien is een geschikt alternatief.

Wist je dat?

Vóór de invoer van katoen in Europa en ook tijdens de oorlog werd, bij gebrek aaan grondstoffen, brandnetel geweven tot huishoud- en ander linnen. Bij onze Noorderburen heeft nu een onderneming het plan opgevat om in de loop van 2006 met een kledingcollectie op de markt te komen die volledig gemaakt is uit brandnetelvezel.

Meer weten?

Wil je meer weten over de brandnetel klik dan hier of kijk op deze website. Op deze websites vind je ook info over de medicinale toepassingen van de plant (tegen reuma en artrose) en het gebruik in de keuken (soep, stamppot, bier). Brandnetelbier helpt bij de bestrijding van bladluis in de tuin.

© foto: K. Nixon